|
To już ostatnia część opisu największej powodzi w Poznaniu. Nikt chyba nigdy nie wspomniał na Forum WTG o tym, że rok po wielkiej powodzi czyli w 1737 r. przeszedł nad Poznaniem i okolicą straszny huragan, który wyrządził również wielkie szkody.
Źródło: Lustracje i opisy miasta Poznania z XVI – XVIII w.
„Wizja przedmieść i wsi miejskich, zniszczonych przez powódź w 1736 r. i huragan w 1737 r.
Poznań 06 VII 1737
APP, Poznań 1446, f. 237v-243. Oryginał.
[f.237v] G r o b l a 1
Brama z pruska wybudowana idąc na most znacznie nadrujnowana i most pierwszy od Wielkiej Bramy po większej części dla wygody przechodzących reparowany dalszej reparacji potrzebuje.
Area quondam Garskich pusto leżące.
Area Jakubowiczów Deserta.
Area guondam Lochaczów, ad praesens jmp. Grądkowskiego deserta.
Dworzec guondam Kiellerowskich, ad praesens jw. Jmp. Kasztelana biechowskiego 2, nic miastu nie importuje.
Dworce dwa jmp. Michała Czenpińskiego przez powódź funditus zrujnowane, po tejże powodzi de Novo reparowane.
Rudera quondam Domagalicza rzeźnika, a teraz p. Sinkiewicza przez powódź i inkursje różne zrujnowana, od praesens oparchaniona.
Grunt quondam Gieckich, ad praesens tegoż p. Sinkiewicza pusty.
[f.238] Grunt quondam Michałowiczów, ad praesens jmp. Libabra przez powódź zrujnowany.
Dworzec p. Herbowskiego Michała przez powódź spustoszony.
Plac pusty eiusdem, ad praesens jmp. Stefanowicza.
Dworzec pp. Potarzyńskich pusty.
Dworzec p. Gintera rzeźnika nowo po powodzi reparowany.
Dworzec p. Kunickiej wdowy przez powódź zrujnowany.
Plac pusty quondam Janowiczów, na którym był dworzec, spustoszony.
Dworzec jmp. Miedźwieckiego regenta grodzkiego poznańskiego 3 zrujnowany przez powódź, po powodzi znacznie reparowany, miastu oprócz pogłównego nic nie importuje.
M i a s t e c z k o Ł a c i n a zwane
Toż miasteczko funditus przez inkursje zrujnowane, tylko ad praesens domostw 7, gdzie guondam osady było na 80.
M o s t W i e l k i
Most ten Wielki od Grobli na Miasteczko idący nowym znacznym sumptem reparowany i wybudowany, który powódź totaliter zniosła była.
Od mostu idąc ku miastu po lewej ręce place 2 puste, na których garnizon szaniec postawił.
Domek Walentego Kularza, którego tylko Kawalec stoi, ponieważ go powódź zniosła.
Rudera domku Błażeja cieśli, który powódź zniosła.
Domek Szymona kularza przez powódź cale zrujnowany, de Novo po powodzi reparowany.
Plac quondam Barentowski, teraz possessionis p. Libabra. Stodołę, która na tym placu stała, powódź zniosła.
[f.238v] Dworek jmp. Macieja Rzepeckiego przez powódź zrujnowany, de Novo reparowany.
Domostwa dwa JM. Ks. Potarzyńskiego przez powódź zrujnowane, teraz reparowane; nic miastu nie importują oprócz pogłównego od komorników.
Ogród jmp. Walentego Herbowskiego funditus przez powódź zrujnowany.
Domostwo Rzegockiego cieśli przez powódź zrujnowane.
Domostwo p. Kozłowicza rzeźnika przez powódź zrujnowane, wrota przy tym domostwie i stajenki zrujnowane.
Domek pilarza Wojciecha przez powódź zrujnowany, reparacji potrzebuje.
Domeczek Jana młynarza przez powódź zrujnowany.
Placów pustych 8, przez które różne inkursje pusto leżą.
Domek Jana mielcarza przez powódź dużo nadwerężony. - -
Plac pusty quondam Topirybki.
Domeczek p. Królikowej wdowy cale zrujnowany przez powódź.
Dworek JM. Ks. Potarzyckiego, w którym mieszka p. Lidetkowicz garncarz, przez powódź nadrujnowany, nic miastu nie importuje oprócz pogłównego od komorników.
Ogród jmp. Michała Czenpińskiego po powodzi ogrodzony.
Plac pusty Dytrychowski.
Dworzec jmp. Nadalińskiego burmistrza ad praesens poznańskiego po powodzi znacznie reparowany.
Placów pustych aż do Bramy, na których szaniec stoi, 4.
[f.239] G a s k i
Dworków 13 miejskich, z których donoszą podatek Rzpltej.
Dworków 4 osób duchownych i szlacheckich, które nic miastu nie importują.
Placów szlacheckich znajduje się kilka pusto leżących.
P i a s k i
Dworków miejskich 6, z których miastu profituje.
Dworków duchownych, to jest oo. Karmelitów Bożego Ciała, 7, które nic miastu nie importują.
R y b a k i
Dworków miejskich 4, które miastu importują.
Dworków szlacheckich 4, które nic miastu nie importują.
Domostw rybackich 10, te cale nic miastu ani Rzpltej nie importują.
Te wszystkie na Gaskach, Piaskach jako i Rybakach stojące znacznie przez powódź zrujnowane i wielkiej reparacji potrzebują.
P ó ł w s i e
Dworków miejskich 4 i gościniec jmp. Topińskiego, te miastu importują jako i Rzpltej lubo przez powódź znacznie zrujnowane, już po części znacznie reparowane, jednak jeszcze reparacji potrzebują.
Placów szlacheckich znajduje się kilka pusto leżących.
Dworek quondam Grądkowskich, ad praesens imm. Księży fraskich, znacznie przez powódź zrujnowany, miastu nic nie importuje.
[f.239v] Dworców wielebnych oo. Jezuitów 3, te miastu nigdy nic nie importują.
N o w e O g r o d y
Dworków miejskich 3, które miastu importują.
Dworzec szlachecki jeden. Dworzec wielebnych panien chełmianek4 przy obszernym gruncie tychże panien leżący, miastu nic nie importuje.
Dworków wielebnych ojców jezuitów 3, w których mają komorników, miastu jednak nic nie importują.
U l i c a Ś w i ę t o m a r c i ń s k a
Domków miejskich 5 miastu importujących przez inkursje różne znacznie nadrujnowanych.
Placów item miejskich kilkanaście po dawnych inkursjach pusto leżących.
Grunta wielebnych panien chełmianek, na których domostw 15, miastu nic nie importujące.
Grunta kapitulne, na których domostw 4, miastu nic nie importujące i placów kilka pustych.
Grunta Ł a z a r e c k i e, na których domków miejskich 4, miastu importujące.
Domków zaś Ł a z a r e c k i c h 17 miastu nic nie importujących.
M u s z a G ó r a
Domków 3, insze grunta pusto leżące.
K u k u n d o r f
Domostw miejskich ogrodzonych, które miastu importują, 13.
Dworzec quondam Lochaczewski, post Grądkowski, ad praesens szlachecki, miastu nie importujący.
Dworzec wielebnych ojców karmelitów bocych miastu nic nie importujący.
Dworzec quondam jw. jmp. Przebendowskiego podskarbiego wielkiego koronnego5, miastu nic nie importujący.
[f.240] G r u d z i e n i e c
Dworzec quondam Dziurkiewiczów, ad praesens wielebnych oo. Karmelitów bosych, miastu nic nie importujący.
Dworzec quondam Wentlantowski, ad praesens szlachecki, miastu nic nie importujący.
Za Z a m k o w ą F u r t ą placów pustych szlacheckich i różnych kilkanaście.
R a t a j e
Mielcuch przez powódź funditus zrujnowany i cale zdezolowany. Chlewy z oborą jedną wszystkie woda pozabierała.
W zbożu zaś za Ratajami dwa folwarki zalała i spustoszyła z nawałności deszczów.
Stodołę wiatr gwałtowny totaliter obalił, na której miejscu ad praesens stodoła niedawno postawiona zostaje.
Oborę także po powodzi nowo postawioną wiatr nagły funditus zrujnował. W tejże oborze troje bydła wicher przytłukł i zabił.
Item stodoła druga i szopa niedawno reparowana, którą także był wicher obdarł.
Na tymże folwarku wszystkie chałupy wicher doszczętu jako też i chłopskie stodoły porujnował.
Ludzi na tym folwarku dwóch umarło tego roku.
Ogrody folwarkowe woda totaliter porujnowała.
Wieś Ż e g r z e
W tej wsi tylko 8 sady, które przedtym daleko w lepszej porze były. Chałupy przez wicher poodzierane i porujnowane, chlewy i stodoły niemniej porujnowane.
Podatki, które należą do Rzpltej, tylko siedmi domów importują, reszta zaś tylko place gołe z rolami pozarastanymi.
Trzech gospodarzy wymarło, inwentarze powyzdychały; łanowe zaś wypłacać muszą corocznie, a role do tego pożytkujące nie znajdują się.
[f.240v] G ó r c z y n o
W tej wsi pańskie stodoły wiatr z dachu poodzierał, owczarnię, którą postawiono In Anna 1734, wiatr sub die 21 I Anno praesenti obalił i zgruchotał. Owiec jmp. Obiezierskiemu natłukło. Tej owczarni było wzdłuż łokci 120, którą de Novo Anno praesenti stawiać z niemałym sumptem miasto musiało, podjąwszy w przeszłej niemałą szkodę.
W tej wsi chałup 14 przez ten wiatr wyżej wspomniany bardzo porujnowane w dachach, w których ad praesens niektóre poprawione, niektóre poprawy potrzebują.
L u b o ń
Ta wieś przez powódź znacznie wszystka zrujnowana, ponieważ wszystko woda zabrała z polami, krescencjami, łąkami. Ad praesens chałupy, których 12, trzynasta skotarnia już po części poprawiona, jednak w stodołach i dachach wielkiej potrzebuje reparacji.
W tej wsi nikt nie umarł.
Gościniec przez wicher wyżej wspomniany niedawno nowo wystawiony z dachu i szczytów odarty.
D ą b i e c
W tej wsi wyżej wspomniany wiatr stodoły pogruchotał, ad praesens nowe budują. Chałupy opustoszałe i przez wiatr poodzierane wielkiej poprawy potrzebują. Chałup 10. W tej wsi umarł 1 gospodarz.
W i l d a
W tej wsi stodołę wiatr wspomniany o 2 bojowiskach przed 3 laty nowo wystawioną obalił, którą z fundamentu nowo stawiać miasto musiało z niemałym kosztem.
Gościniec woda zrujnowała, komorę i piwnicę zawaliła.
Mielcuch spustoszały. Wieś cała zrujnowana, bo tylko jedna chałupa habitabilis, 4 zaś inhabitabiles. W tej też wsi umarło gospodarzy 3, gospodyń 2.
Obory wicher pogruchotał. Bydło odeszło sztuk 34, koni 12.
J e ż y c e
W tej wsi jest chałup 14, te przez wiatr z dachów poodzierane. Stodołę 1 zgruchotał. Gościniec lubo nowy z dachu odarł.
W tej wsi młyn, który także wiatr z całego dachu z kozłami odarł.
W tej wsi gospodarz 1 umarł. Bydła w tej wsi odeszło 83.
S o ł a c z
W tej wsi Mielcuch wiatr z dachem zniósł, ad praesens wyreperowany. Stodołę obalił i pogruchotał, insze budynki z poszycia poodzierał.
Chałup we wsi 8, z tej jedna nowa, drugie vix habitabiles.
Chłopom piąci wspomniany wiatr stodołki poodalał i jednemu obórkę, w której bydło pozabijał.
Folwark Pauperum Sacerdotum Divae Mariae Magdalenae: dworek wiatr obalił, stodoły wpół urwał, ad praesens wyreparowany.
W i n i a r y
W tej wsi chałup 24 habitabiles, tylko w oborach i stodołach przez wiatr reparacji potrzebują.
Gościniec nadpustoszały.
W tej wsi umarło 3 gospodarzy, gospodyń 5.
Probostwo Ś w i ę t o d u s k i e 6
Dworek nowo po ogniu przeszłorocznym z wszystkiemi gmachami, to jest stodołą, oborami i chałupą pobudowane.
B o n i n
Folwark Bonin spustoszały, w którym tylko jedna izba może być sposobna do zamieszkania. Wiatr dach zrucił, stodołę obalił, która była o 2 bojowiskach.
Młyn P o d g ó r n i k
Ten młyn woda zniosła i zrujnowała, którego wierzch na linach utrzymano, ad praesens po części wyreparowany, kosztował przeszło 1000 zł.
1 Opuszczono bardzo obszerne wyliczenie budynków dla miasta w murach i Garbar. Poza opisem zniszczenia nie wnoszą nic nowego ponad opis z lat wcześniejszych z 1728 r. tej części miasta, opublikowany w 1950 r. (patrz „Kronika Miasta Poznania”, R. XXIII, s. 233-267)
2 Adam Kazimierz Pawłowski od 1708-1744
3 Kazimierz
4 Klasztor benedyktynek
5 Jan Jerzy Przebendowski w latach 1703-1729
6 Przy szpitalu św. Ducha, znajdującego się za Bramą Wroniecką "
_________________
Pozdrawiam Danka
Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych.
ks. Jan Twardowski
|
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
) i niejednokrotnie po prostu poprzestawiali w nich wszystko dokumentnie. I tak chyba jest w tym przypadku. Wygląda na to, że pod podanym linkiem są tylko neiktórzy Bessertowie, albo mocno poprzestawiani. Innych pewnie trzeba znaleźć w innym miejscu tej skrzynki. Gdzie? - dobre pytanie, jak mawiał klasyk.
