Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Cmentarze należące do Kościoła Katolickiego zostały zamknięte 26-06-1941 z wyjątkiem:
- cmentarz Bożego Ciała (Bluszczowa)
- cmentarz Zmartwychwstania Pańskiego (Samotna)
- cmentarz Matki Boskiej Bolesnej (Górczyn)
(Maciej Czarnecki, Dzieje nekropolii przy ulicy Samotnej w Poznaniu, Poznań 2010, ISBN 978-83-61091-49-3)

Cmentarz Zmartwychwstania Pańskiego (Samotna) też wkrótce zostaje zamknięty:
ostatni pochówek 17-09-1941
(wg. KMP 2004/1, Dębiec, Hanna Hałas, Dębieckie cmentarze, ISSN 0137-3552)
lub
pierwsze dni października 1941
(Maciej Czarnecki, Dzieje nekropolii przy ulicy Samotnej w Poznaniu, Poznań 2010, ISBN 978-83-61091-49-3)

Cmentarz na Miłostowie zostaje otwarty w 1943.
pierwsze pochówki to bodaj październik 1943.
( http://sip.geopoz.pl/sip/cmentarze/raport )

Wynikało by z tego że pochówków zmarłych (w normalnych okolicznościach) mieszkańców Poznania w okresie 2 lat:
październik 1941 - październik 1943
należy szukiwać tylko na cmentarzach:
- cmentarz Bożego Ciała (Bluszczowa)
- cmentarz Matki Boskiej Bolesnej (Górczyn)

Czy tak było faktycznie ?
Może w waszych poszukiwaniach natrafiliście na pochówki z tego okresu na innych cmentarzach Poznania ?

_________________
pozdrawiam, Tomek
Odoliński , Odaliński, Oduliński - jeżeli spotkasz się z tymi nazwiskami gdziekolwiek napisz do mnie koniecznie...

Poszukuje baz danych z tych cmentarzy.
W BaSIA są:
Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Bożego Ciała Poznań
Indeks zgonów 1912-1915 (53/3457/-/1)
Indeks urodzeń 1923-1936 (53/3457/-/2)
Indeks urodzeń 1923-1936 (53/3457/1/2)
Indeks zgonów 1912-1915 (53/3457/5/1)

czy znajdę gdzieś jeszcze dane z cmentarza Matki Boskiej Bolesnej (Górczyn)
i cmentarza Zmartwychwstania Pańskiego (Samotna).
lata z początku II wojny światowej.

_________________
Pozdrawiam Jarek.
Poszukuję
STRYSZOWSKI, WALKOWIAK, BILAN/BILON, REMBACZ, TONAK, RUCKI/RUDZKI, MAĆKOWIAK
Poszukuję Akt Zgonu osoby Jakub Stryszowski ok. 1939 z Poznania
Akta z Parafii w Podstolicach (Kraków) akt ur z 1895 i 1867 i 1870 Rzeszotary

Jarku,

Chyba trzeba rozdzielić dwa rodzaje ksiąg:
- księgi zmarłych parafii (LM, Liber Mortuorum)
- księgi cmentarne
szczególnie w okresie o którym wątek.

W okupowanym Poznaniu działały tylko kościoły / parafie:
- św. Wojciech
- Matki Boskiej Bolesnej
wydaje się że wszelkich aktów wyznaniowe LM w tym okresie należy szukać j/w.

Proste przeniesienie:
- akt zgonu w parafii
- to pochówek (najczęściej) na cmentarzu parafialnym
jak to było we wcześniejszych latach tutaj nie działa.

Księgi LM z tych dwóch parafii są w AAP, np:
- św. Wojciech
http://aap.bibliosys.pl/cgi-bin/koha/op ... w.wojciech
http://aap.bibliosys.pl/cgi-bin/koha/op ... w.wojciech
dostępne, CAAP

- Matki Boskiej Bolesnej
http://aap.bibliosys.pl/cgi-bin/koha/op ... %84-bolesn
http://aap.bibliosys.pl/cgi-bin/koha/op ... %84-bolesn
nieudostępniane, jak sądzę tylko ze względu na zakres dat

_________________
pozdrawiam, Tomek
Odoliński , Odaliński, Oduliński - jeżeli spotkasz się z tymi nazwiskami gdziekolwiek napisz do mnie koniecznie...

Dziękuję Tomku za naświetlenie tematu, każda informacja przydaje się.

_________________
Pozdrawiam Jarek.
Poszukuję
STRYSZOWSKI, WALKOWIAK, BILAN/BILON, REMBACZ, TONAK, RUCKI/RUDZKI, MAĆKOWIAK
Poszukuję Akt Zgonu osoby Jakub Stryszowski ok. 1939 z Poznania
Akta z Parafii w Podstolicach (Kraków) akt ur z 1895 i 1867 i 1870 Rzeszotary

Może trochę nie na miejscu ale ciekawa informacja Pamiątkowe tablice wskażą dawne nekropolie

_________________
Pozdrawiam, Paweł
poszukuję: Wietrzykowski, Wyzuj, Gibowski, Sławek

Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią im się płaci.

Obecnie również dostępne w CAAP. Wcześniej czekały w kolejce do skanowania.

_________________
x. Jan M. Musielak
AAP

Oprócz samego miasta są jeszcze cmentarze w okolicznych (wtedy) wsiach, obecnie w granicy miasta. Warto o tym pamiętać. Na pewno pochówki odbywały się na cmentarzu w Krzyżownikach - obecnie w granicach miasta, ul. Lubowska.

_________________
Paweł B.

Według ksiąg cmentarza Miłostowo pierwszy oficjalny pochówek miał tam miejsce 06-10-1943.

_________________
pozdrawiam, Tomek
Odoliński , Odaliński, Oduliński - jeżeli spotkasz się z tymi nazwiskami gdziekolwiek napisz do mnie koniecznie...

Ostatni zapis w księgach cmentarnych na Górczynie i przy ul. Bluszczowej to 6 października 1943 roku. Jeszcze kilka lat temu archiwalne księgi były dostępne i znajdowały się biurach cmentarnych - nie wiem jak jest obecnie.

Analiza ksiąg cmentarnych do roku 1940, a następnie w latach 1941 - 1943, powinna dać odpowiedź czy faktycznie gwałtownie zwiększyła się liczba pochówków w stosunku do okresu kiedy funkcjonowały wszystkie cmentarze.

Pozdrawiam
Maciej Cz.

Bluszczowa
Księgi zachowane w dobrym stanie, są nadal w Biurze cmentarza.
To od lat miejsce przyjazne poszukującym.
Weryfikowane na miejscu listopad 2022.

Górczyn
Księgi są nadal w Biurze cmentarza.
Podobno są podniszczone i częściowo nieczytelne/zniszczone w wyniku zalania.
Na podstawie informacji telefonicznych listopad 2022.

_________________
pozdrawiam, Tomek
Odoliński , Odaliński, Oduliński - jeżeli spotkasz się z tymi nazwiskami gdziekolwiek napisz do mnie koniecznie...

Wątek nie będzie kompletny bez uzupełnienia o miejsca pochówku Niemców zmarłych w Poznaniu w latach okupacji.

Przeglądając wybiórczo cywilne nekrologi w 'Ostdeutscher Beobachter: Organ der Nationalsozialistischen Deutschen Arbeiterpartei':
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/public ... #structure
wydaje się że cmentarzem dla niemieckich pochówków był wtedy 'deutschen Friedhofes an der Tannenbergstraße'

czyli nieistniejący dzisiaj ewangelicki cmentarz św.Łukasza i św.Pawła:
https://e-lapidarium.pl/cmentarze/ewang ... skirchhof/

obecnie Park Manitiusa w Poznaniu:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_Manitiusa_w_Poznaniu

Likwidacja tego cmentarza (około 1950) przebiegała w sposób bardziej bezwzględny niż niemiecka likwidacja poznańskich cmentarzy w latach okupacji.
Pomimo niedawnych pochówków nie było żadnych ekshumacji, nie zachował się żaden nagrobek:
https://lazarz.pl/?id=2&nr=9285


Oprócz ewangelickiego cmentarza św.Łukasza i św.Pawła przy Grunwaldzkiej pochówki miały tez miejsce, choć zapewnie rzadziej, na ewangelickim cmentarzu św. Mateusza:
https://e-lapidarium.pl/cmentarze/ewang ... ifriedhof/

Na podstawie nekrologu Albert Brandenburg w 'Ostdeutscher Beobachter: Organ der Nationalsozialistischen Deutschen Arbeiterpartei', 1942-10-14:
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/public ... 16/content
tamże:
Die Beerdigung findet [...]dem deutschen Friedhof an der Ackerstraße.
Pogrzeb odbędzie się [...] na niemieckim cmentarzu przy Ackerstrasse
Ackerstrasse -> ul. Rolna


dalej to ewangelicki cmentarz Chrystusa na Górczynie:
https://e-lapidarium.pl/cmentarze/ewang ... skirchhof/
na stronie jak powyżej przywołany nekrolog z 1941 zamieszczony w Ostdeutscher Beobachter:
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/public ... 56/content

oraz ewangelicki cmentarz św. Krzyża w Szelągu:
https://e-lapidarium.pl/cmentarze/ewang ... gfriedhof/
na stronie jak powyżej przywołane nekrologi z roku 1940 i 1941 zamieszczona w Ostdeutscher Beobachter.



Czy zachowały się księgi cmentarne czyli spisy kto został na tych cmentarzach pochowany do ich zamknięcia w 1945 ?

w tym wątku:
http://wtg-gniazdo.org/forum/viewtopic. ... 686#p32224
pojawia się informacja że księga cmentarza św. Pawła do 1945 roku znajduje się w APP, tak jest faktycznie:
Grabregister Pauli - Teil ab 1919. Księga cmentarna III byłego cmentarza ewangelickiego Św. Pawła przy ul. Grunwaldzkiej za czas od 1 I 1919 do 22 I 1945
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jed ... ka/1320429
Sygnatura 53/1269/0/1/21

Więcej informacji nie udało mi się doszukać.

_________________
pozdrawiam, Tomek
Odoliński , Odaliński, Oduliński - jeżeli spotkasz się z tymi nazwiskami gdziekolwiek napisz do mnie koniecznie...

3 października 1941 Namiestnik Rzeszy w Kraju Warty (Arthur Greiser) wydaje:
Verordnung über Friedhöfe im Reichsgau Wartheland
(Rozporządzenie w sprawie cmentarzy w Kraju Warty)
opublikowane pod numerem 287 w:
https://polona.pl/item/verordnungsblatt ... AxODU3OTAy

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia 21 października 1941.
Zgodnie z nim m.in:
- własność cmentarzy które 1 września 1939 należały do związków wyznaniowych, wraz z budynkami, przechodzi na własność gmin. Gminy są zobowiązane złożyć wniosek o sprostowanie wpisów w księgach wieczystych.
- pochówki Niemców i Polaków muszą odbywać się na oddzielnych cmentarzach
- jeżeli na terenie gminy lub powiatu nie ma wydzielonego cmentarza dla Polaków to na niemieckim cmentarzu wydziela się ogrodzoną kwaterę dla Polaków do której musi prowadzić osobne wejście.

========================

W wielu publikacjach poświęconych ekshumacjom z cmentarzy św. Marcina i Farnego przy ul. Bukowskiej pojawia informacja że dotyczyły one pochówków nie starszych niż 15 lat.

Skąd tak określony przedział czasowy ?

Wskazówki można próbować doszukać się w artykule opublikowanym w Litzmannstadter Zeitung 1942 kw II Nr 149:
https://bc.wbp.lodz.pl/dlibra/publicati ... 49/content
skan 5
artykuł to informacja o posiedzeniu rady miasta na której omawiano m.in. zmiany systemu cmentarnego w Łodzi w odniesieniu do rozporządzenia j/w.
Dla cmentarzy przewidzianych do likwidacji wyznaczono okres w którym groby pozostaną zachowane i będą nadal mogły być pielęgnowane przez krewnych.
Okres ten wyznaczono na 15 lat dla Polaków i 40 lat dla Niemców
w oryginale:
Diese beträgt auf Anordnung des Gauleiters für Deutsche 40 Jahre , für Polen 15 Jahre.
zdaje się to sugerować istnienie jakiegoś nieznanego i bliżej nieokreślonego oficjalnego dokumentu niższej rangi wydanego przez Greisera w tej kwestii.

_________________
pozdrawiam, Tomek
Odoliński , Odaliński, Oduliński - jeżeli spotkasz się z tymi nazwiskami gdziekolwiek napisz do mnie koniecznie...

Rozporządzenie z 3 października 1941 przywołane w poprzednim wpisie dotyczyło wszystkich związków wyznaniowych.
Wprowadzony podział cmentarzy ze względu na narodowość miał zmieść funkcjonujący zwyczaj pochówków na cmentarzach według przynależności religijnej.

Czy było to realizowane w praktyce ?

Ciekawą wydaje się informacja: Cmentarz na Miłostowie (na Głównej) był pierwszym komunalnym, neutralnym wyznaniowo od momentu powstania, cmentarzem w Poznaniu.

Cytat pochodzi z wielokrotnie cytowanego później opracowania z roku 1953 :
Karol Marian Pospieszalski, Poznań pod okupacją hitlerowską w Przegląd Zachodni 1953 nr 6-8
Historyczne numery 'Przeglądu Zachodniego' zostały zdigitalizowane (choć próżno ich szukać w FBC):
http://www.archiwumpz.iz.poznan.pl/dlib ... ublication

Trudno zweryfikować tą informację bez poszerzonej kwerendy.
Z tego co wyrywkowo widziałem w księdze cmentarza na Bluszczowej z lat okupacji wpisy są wtedy bardzo zdawkowe.
Podawane są imię i nazwisko, data pogrzebu i miejsce pochówku.
Pozostałe kolumny, wypełniane skrupulatnie wcześniej, pozostają puste.
Imiona są wpisywane są w formach jak: Stanisław=Stanislaus, Elżbieta=Elizabeth, Ludwik=Ludwikus, Ignacy=Ignatz
Nie sposób ustalić po tym narodowości.

_________________
pozdrawiam, Tomek
Odoliński , Odaliński, Oduliński - jeżeli spotkasz się z tymi nazwiskami gdziekolwiek napisz do mnie koniecznie...