Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Witam,
A czasie indeksowania natrafiłem na tą osobę, może ktoś wie co to funkcja surogator?
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt_Twardowski

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan

Z łac. subrogatus (surr=sub) 1. sędzia duchowny zasiadający w sądzie kościelnym; 2. zastępca, powołany
Słownik kościelny

_________________
Pozdrawiam
Ola

Dziękuję Olu
Czy osoba świecka mogła być sędzią kościelnym, bo Zygmunt był ojcem dziecka i ma żonę?

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan

Pojęcia nie mam, kto mógł nim zostać.
Może bardziej należny się skupić na drugim znaczeniu (w zastępstwie)

Ja znalazłam jeszcze jednego:
Gnosus: Dnus: Stephanus Korzeniewski Camerarius 'podkomorzy, szmabelan, drugi przewodniczący kapituły kolegiackiej' Terrestris 'krajowy?' Posnan et Iudex 'sędzia' Surrogatus Castrensis 'należący do pałacu?' Walcensis 'wałecki' 1657

Pozdrawiam

_________________
Pozdrawiam
Ola

Zastępstwo...


Inwentarze starostwa człuchowskiego z lat 1676 i 1696 ...
cytuję:
"W wykazie płac nie ma bezpośredniego zarządcy gospodarką starostwa (tj. gubernatora lub administratora).
Wymieniono jedynie surogatora z wynagrodzeniem 300 złotych sprawującego w zastępstwie starosty człuchowskiego władzę sądowniczą nad mieszkańcami miast i wsi starostwa oraz pisarza prowentowego z głównym uposażeniem 316 złotych. Czyżby pisarz prowentowy sprawował tymczasowo obowiązki administratora starostwa?"

"Wymieniono w nim m.in. IMci Pana Grabowskiego, niewątpliwie identycznego z ówczesnym surogatorem człuchowskim Andrzejem Teodorem Grabowskim, z gratyfikacją w wysokości 600 zł."

"Wcześniej, pod koniec XVII wieku, późniejszy kasztelan chełmiński Andrzej Teodor Grabowski całą karierę od drobnego szlachcica kaszubskiego do senatora zawdzięczał własnej energii, dość zamożnej żonie i szybkiemu wzbogaceniu się na intratnym stanowisku surogatora starostwa człuchowskiego. Prócz znacznej, stałej pensji (jurgieltu) wypłacanej przez Radziwiłłów za doradztwo i reprezentowanie w sądach A.T. Grabowski skrzętnie dzierżawił majątki prywatne Radziwiłłów, a nawet młyn i łąki starościńskie."

https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografi ... h-zbiswicz
Andrzej Teodor Grabowski h. Zbiświcz (zm.1738), kasztelan chełmiński....

....
Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI–XVIII w.)
cytuję:
"Wyjątek stanowiła możliwość udzielenia zastępstwa (surogacji) na określony czas dla planowanej nieobecności sędziego ..."

...
Nazwa ta jest również używana współcześnie. Surogatka czyli:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Matka_zast%C4%99pcza

_________________
pozdrawiam Grażyna
bugakg@gmail.com

"Człowiek żyje tak długo, jak długo trwa pamięć o nim''

Twardowski był sędzią surogatem (lub: surogatorem) w tym znaczeniu, które podaje Genowefa, czyli zastępował starostę w sprawach sądowych.

_________________
Pozdrawiam - Bartek

HIC MORTVI VIVVNT ET MVTI LOQVVNTVR. A dbałość o naukę jest miłość.

Bardzo dziękuję
Nie lubię indeksować bezmyślnie, zawsze dobrze jest dowiedzieć się czegoś nowego. Surogata szukałem w Google, wpisując różne wersje, ale i tak ostatecznie wyrzucało mi namiastka lub erzac
Prawdę mówiąc, brakuje w necie dobrego opracowania wszystkich słówek łacińskich, występujących w aktach. Np. naszukałem się słowa lapidea (Agnes ancilla de lapidea Skorzewski), a chodzi o kamienicę. W rzeczywistości kamienica to insula.

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan

Do tłumaczenia tekstów źródłowych ten słownik jest najlepszy.

http://scriptores.pl/elexicon/pl/lemma/ ... aslo_pelny
Domus lapidea = kamienica.

Nie spotkałem jeszcze polskiego źródła, w którym kamienica to "insula".

_________________
Pozdrawiam - Bartek

HIC MORTVI VIVVNT ET MVTI LOQVVNTVR. A dbałość o naukę jest miłość.

Nazwa ta dotyczy Rzymu:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Insula
Insula (łac. īnsŭlă – dosł. „wyspa”; lm. insulae) – w starożytnym Rzymie miejski wielopiętrowy dom czynszowy albo zespół mieszkaniowy o zwartej zabudowie, przeznaczony dla uboższej ludności[1]; odpowiednik nowożytnych kamienic i dzisiejszych bloków mieszkalnych.

"... a insulą w ich imieniu zarządzał niewolnik-administrator (insularius, lm. insularii)."

_________________
pozdrawiam Grażyna
bugakg@gmail.com

"Człowiek żyje tak długo, jak długo trwa pamięć o nim''

Znam ten słownik, ale nie wiedziałem, jak dostać się do opisu.

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan

Urzędy i godności w dawnej Polsce, autor Zbigniew Góralski.

8. Urzędy grodzkie i sądowe.

str. 208/209

...W Wielkopolsce nie znano określenia "podstarości". Do początku XVI wieku zastępował tu starostę burgrabia ziemski, potem zwany surogatem lub surogatorem. Pełnił on wszystkie obowiązki swego odpowiednika w innych prowincjach.
Prawo zastrzegało, by podstarości był szlachcicem osiadłym na ziemi, w której sprawuje swój urząd. Zabraniało również łączenia go z urzędami ziemskimi. Dodać można, że podstarościm zwano bardzo często w dobrach szlacheckich zwyczajnego włodarza.
...

_________________
Pozdrawiam Danka

Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych.
ks. Jan Twardowski

W księgach par. MM w Poznaniu określenia burgrabia/murgrabia i surogat funkcjonują równolegle. Nie wiem, czy to to samo określenie wpisywane wymiennie, czy dwie różne funkcje?

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan

Bartku,
można prosić o pomoc, ten link nie działa.

Service Unavailable

The server is temporarily unable to service your request due to maintenance downtime or capacity problems. Please try again later.

_________________
Pozdrawiam Danka

Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych.
ks. Jan Twardowski

Słownik miewa lepsze i gorsze dni, zdarza mu się nie działać :(

_________________
Pozdrawiam - Bartek

HIC MORTVI VIVVNT ET MVTI LOQVVNTVR. A dbałość o naukę jest miłość.

Z tego, co podali przedmówcy w tym wątku, wnioskuję, że surogator było w Wielkopolsce synonimem podstarościego.

_________________
Łukasz Bielecki

...et Marcus genuit Lucam. Lucas autem genuit Ignatium.