Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Czy zmiana wyznania wiązała się z jakimiś dodatkowymi obrzędami po których mógł pozostać jakiś dokument?
Czy ewangelik przechodząc na katolicyzm musiał odbyć ponowny chrzest, czy też w praktyce wystarczyła zwykła ustna deklaracja swojego wyznania?

Pytam ponieważ w swoich poszukiwaniach trafiłem na ciekawy przypadek.
11 sierpnia 1833 w kościele w Górach, mój przodek Jan Laux zamieszkały w Łojewie oddawał do chrztu jednego ze swoich licznych synów, Jana Henryka.
Oboje rodzice zapisani są jako ewangelicy.
a 8 października 1835 r. w sąsiedniej parafii Ludzisko ten sam Jan Laux chrzci kolejnego syna (Carolusa Hermenegildusa) deklarując się już jako katolik.
Żona nadal pozostaje ewangeliczką. (Nie mam zresztą pewności czy to ta sama małżonka, w jednym akcie występuje jako Rozalia a w drugim Marianna)

Pozdrawiam
Jacek

Jako dokument po obrzędzie (przeprowadzonym w Kościele) mogła nawet być osobna księga konwersji.
W praktyce zapisy spotkałem przeważnie w księdze chrztów,
w osobnej strefie lub wprost pomiędzy innymi zapisami.
Czasem tylko wzmianka np. przy akcie ślubu, ze jedna strona 'ex conversio'.

_________________
pozdrawiam
Roman, genealogicznie amatOR
---------
Sentetiam sanguinis nullus clericus dictet aut proferat, sed nec sanguinis vindictam exerceat aut ubi exertus intersit.

Konwersja z luteranizmu na katolicyzm nie wymaga powtórnego chrztu - dotyczy to w zasadzie wszystkich wyznań posługujących się formułą "ja Ciebie chrzczę w imię Ojca, Syna i Ducha św.". Od osoby, która odbyła konfirmację wymaga się natomiast wyznania wiary w katolickie prawdy wiary - praktyczny rytuał przybierał w historii rozmaite formy. Pastor przechodząc na katolicyzm nie staje się natomiast automatycznie księdzem

Pozdrawiam,

_________________
Łukasz Bielecki

...et Marcus genuit Lucam. Lucas autem genuit Ignatium.

Konwersja na katolicyzm pozostawiała po sobie protokół, który odsyłano do kurii. Jeśli chodzi o XIX wiek, potwierdzenia faktu konwersji szukamy w aktach Prześwietnego Konsystorza, gdzie gromadzono również dokumentację dotyczącą małżeństw mieszanych.

Przy konwersji z różnych wyznań/odłamów protestanckich Kościół zalecał chrzest warunkowy (“... merito putant communiter theologi, pueros baptizatos a ministris protestantibus omnes esse sub conditione rebaptizandos”), z uwagi na możliwy defekt intencji u dokonującego chrztu. W praktyce wyglądało to różnie i najczęściej, jak pisze Łukasz, przyjmowanego do Kościoła protestanta nie chrzczono powtórnie.

Pośród ksiąg metrykalnych konwersje odnotowywano w oddzielnej księdze, jeśli nawróceń było sporo. Natomiast jeśli należały do rzadkości, zapiski/protokoły konwersji fruwają sobie po różnych księgach traktowane bardziej jak zapiski kronikarskie – raz między chrztami, raz w księdze małżeństw, nawet czasem zgonów.

_________________
Pozdrawiam - Bartek

HIC MORTVI VIVVNT ET MVTI LOQVVNTVR. A dbałość o naukę jest miłość.

Dzięki!

Jesteście niezawodni!

Wprawdzie fakt, że w żadnych późniejszych zapisach dotyczących Jana, nie ma wzmianki o jego konwersji,
każe mi przypuszczać, iż dokonał tego w sposób nieoficjalny. Po prostu w nowej parafii przedstawił się jako katolik.
Jako komornik parający się robotą mularza wędrował od wsi do wsi w poszukiwaniu chleba,
a że dzieci rodziły mu się i umierały bardzo często, dopełniał obrządku w najbliższym miejscu.
Nie przypuszczam by przywiązywał wielką wagę do drobnych różnic religijnych

(Wydaje się, że ani w parafii Góry ani w Ludzisku nie było zbyt wiele przypadków konwersji więc na oddzielne księgi nie mam co liczyć.)
Spróbuję jednak odnaleźć akta konsystorskie. (Wprawdzie chyba nie prędko bo do Gniezna daleko
Czy wiecie jak są zorganizowane?

i czy często zdarzało wam się spotkać z przypadkiem by dziecko dwojga ewangelików było chrzczone w kościele?

Pozdrawiam
Jacek

W II połowie XVIII wieku na terenach o większej liczebności protestantów, liczba chrztów ich dzieci przez księdza stanowiła nawet 20% przyjmujących sakrament w parafii katolickiej. Podobnie z pochówkami, aczkolwiek ewangelik po konfirmacji był oczywiście chowany poza poświęconą ziemią.

Spotkałem się z opinią, że Kościół katolicki stanowił poważną konkurencję dla protestantów jako szafarz sakramentu Chrztu św. właśnie dlatego, że rygorystyczniej niż ministrzy protestanccy przestrzegał dopełnienia wszystkich obrzędów, na czym protestanckim wiernym szczególnie zależało. Z pewnością jednak zaważyły też bardziej prozaiczne przesłanki, jak choćby gęstsza sieć katolickich parafii czy wysokość ofiary.

Na przełomie XVIII i XIX wieku w parafiach archidiecezji poznańskiej widać spadek liczby chrztów dzieci akatolików, co było skutkiem polityki zaborcy, który np. dekretem z 22 maja 1822 roku zakazywał księżom chrzcić i chować dyssydentów, by „pastorowie bez akcydensów nie podupadli”

_________________
Pozdrawiam - Bartek

HIC MORTVI VIVVNT ET MVTI LOQVVNTVR. A dbałość o naukę jest miłość.

Witam serdecznie,
prośba o podpowiedź czy w zasobie AAP w zespole o nazwie Konsystorz i Kuria Arcybiskupia, tytuł jednostki "Konwertyci Generalia" znajdę akta poszczególnych osób, które przeszły konwersję z ewangelicyzmu? Czy też określenie Generalia sugeruje jednak coś innego?
I jeżeli ktoś już przeglądał te akta: jakie dane można z takich akt konwersji uzyskać?

_________________
Kasia z Wilczewskich
...........................
Oddam pół królestwa za akt ślubu Macieja Wilczewskiego z Agnieszką lub Katarzyną (do 1796 Kujawy lub Wielkopolska)

Witam
W księdze ochrzczonych par.Powidz 1837r. trafiłam na zapis dotyczący zmiany wyznania : http://www.fotosik.pl/zdjecie/pelne/0d841700be50c9a9
Pozdrawiam Halina

Jednostki "Konwertyci Generalia" zawierają korespondencję z Kurią dotyczącą aktów konwersji: prośby o zgodę, udzielenie zgody, protokoły z konwersji. Często, choć nie zawsze w piśmie z prośbą o zgodę pojawia się data i miejsce urodzenia konwersa. Czasem można znaleźć rodziców.

_________________
x. Jan M. Musielak
AAP

Konwers to zakonnik bez święceń kapłańskich, natomiast zmieniający wyznanie to konwertyta.

Poniżej link do dokumentu konwersji "w drugą stronę" tzn. z wyznania rzymskokatolickiego do wyznania ewangelicko - reformowanego.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/84/1922_Akt_przejscia_na_kalw.jpg

_________________
Pozdrawiam, Ryszard.

Poszukuję aktu zgonu Melanii Józefy Kurnatowskiej z domu Bronikowska zm. 31.10.1834 r. w nieustalonym miejscu. Przed śmiercią zamieszkała w Ruszkowie pow. Koło.

Tak jak wspomniał już też Bartek akty konwersji spotykamy w różnych miejscach w metrykach parafialnych.
Jednak też w zasobach AAP również można spotkać poza czysto metrykaliami i tutaj wspomnianej jednostce "Konwertyci Generalia" również czasem w "Akta ogólne kościołów parafialnych, filialnych i kaplic". Sam miałem okazję natknąć się w dwóch parafiach.

Ta jednostka tak wspomnę to czasem istna kopalnia wiedzy o danej parafii i ludziach w niej mieszkających. Jeśli ma się szczęście do zasobu to można poznać mega wiele genealogicznie cennych wiadomości. Choć przyznam że są parafie dość ubogie w materiał cenny genealogicznie. Ale warto tam zajrzeć bowiem możemy wyłowić perełki.

_________________
Pozdrawiam
Olgierd

Spotykałem w księgach metrykalnych, że konwersji dokonywał ktoś w kościele odległym od swojego rodzinnego miasta czy wsi (w Lubaszu osoba dorosła z Międzychodu)
Tadeusz

Tekst dość trudny do czytania,
Uważam, że jest wart "przesylabowania", a znajduje się z Liber Motruorum od 1763 r. Długiej Gośliny.

Załączam nayprzód niniejszą Kurrendę Dyspozycyyą Prześwietnego Konsystorza In Originali względem nowo maiących Oyaz ochrzczonych (In Original)[przekreślone] Zydow do którey w czasie kazdema z Panow wzdarzonym takim przypadku stosować się należy. A zatym nie tylko one przeczytać, ale nawet i przepisać koncem Konwerowania iey, ad acta ??rzij każdym Kościele należy ile że każdy z Panow zawiadamia się w tem y taka iest dyspozycja Przes: Konsystorza.
Zwracaiąc swą Uwagę na ostatni Period niniejszy wtey mierze Dyspozycyi to iest co się tycze Przes: Konsystorza do nas odezwy.
Wydarzone przypadki powrotu Zydow nowochzconych do Judaismu dawszy powoda do mniemania iż one są skutkiem pospiechu i małej ostrożności skłoniły Królewskie Ministerium spraw Duchowych i oswiecenia do postanowienia prawideł w przyjmowaniu proselitow Zydowskich do Chrztu, zachować się maiących Reskryptem J W: Prezesa Naczelnego W X P z dnia 5 Marca Konsystorzom Kommunikowanych, iakie są.
1. Przyjęcie Kazdego płci oboiey Zyda do Chrztu powinna poprzedzić dostateczna Nauka Wiary Katolickiej
2. Przeciąg czasu przez który Nauka ta trwać ma, nie może w prawdzie wpowszechnosci być ustanowiony, gdyż to po Częsci od powierzchownych skutkow Kathehumena Częscią tez od zdolności, oswiecenia i powziętych iuz przez niego wiadomości co do ogolnych prawd i zasad Religij należy w każdym jednak przypadku, Kapłan przyimuiący Żyda lub Zydowkę do Chrztu, wrazie potrzeby obowiązany będzie wylegitymować się z tego ze przeciągu czasu, który na Nauke wiary Kathechumena poświęcił, można było naukę potrzebną ukończyć.
3. Lubo iest rzeczą przyzwoitą aby Chrzty Katthehumenow publicznie w kosciele odbywane były, skoro atoli wymagałaby tego potrzeba i Kathehumen zyczył by Sobie prywatnie w domu być ochrzczonym należy do iego życzenia przychylić się
4. Czyli zas Chrzest w Kościele czy w domu odbywać się będzie woby dwoch przypadkach Kapłan, który Kathehumena uczył Wiary ieszcze przed Chrztem rozmowę czyli Konferencyą znim mieć będzie aby przytomni Aktowi z tey rozmowy przekonać się mogli ze Katechumen ma potrzebne obięcie w nauce wiary Katolickiey.
5. Nate Konferencyą która Czyli to przed Chrztem Samym lub na dni kilka przed tymże odbyta bycz powinna, Oprocz Dziekana w którego Dekanacie Kapłan chrzczący Kathechumena zostaje, maią być ieszcze Zaproszeni Proboszczowie jeżeliby ich kilku w miejscu Odbyć się maią czego Chrztu znajdowało i przynaymniey niektórzy znich. Jezeliby zas Sam Dziekan Chrzcił naowczas drugi Dziekan w miejscu zamieszkały lub z Sąsiedztwa na Examen Kathehumena zaproszony być powinien.

Konsystorz zwazaiąc iż równa ostrożność względem przyjmowania do Wiary Katolickiey dorosłych Kathehumenow, a szczególnie Zydow w Rytuale Rzymskim i Synodalnych ustawach iest przepisana, życzenie tez Kathechumena, względem odbycia Chrztu w domu resumować każe przyczynę (słuszą) [przekreślone] słuszną, a którzy jednak Konsystorz przez Chrzcącego Kapłana exeqto ?rticuto mortis, wprzód zawsze zainformowanym bydź chce, zaleca się Duchowieństwu Dyecezyi tuteyszey w obowiązkach Parafialnych zostającemu, stosowanie się do powyższego urządzenia, którego Kopiia przepisaną i przy Aktach Kościelnych zachowaną bydz ma.

W Poznaniu Dnia 1. Maja. 1820.
Konsystorz Generalny Poznański
X Brodziszewski Surogatt Poznański

_________________
Pozdrawiam Danka

Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych.
ks. Jan Twardowski

Mam pytanie - czy trafiła pani na ten opis przypadkiem czy też prowadziła pani poszukiwania w obrębie tej rodziny ? W drugim przypadku - czy rodzina ta miała córkę Marcjannę ?
Pozdrawiam - Leszek Wojciechowski.

_________________
@margallus
Poszukiwani:
Roch Chudzyński (Chudziński) - Elżbieta Pruska
Casimirus Kotecki - Marianna
Antoni Mokrzycki - Teresa (Pstrokońska ?)
Józef Piotrowski - Magdalena (XVIII/XIX w.)
Bartłomiej Piotrowski - Marianna Chudzyńska (ślub).