https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/na ... VitYJLGSk4Historia spisówSpis ludności Rzeczypospolitej 1789 r.
Pierwszym spisem ludności na ziemiach polskich, którego dokumenty przedstawiamy, był spis przeprowadzony na podstawie Konstytucji z 22 czerwca 1789 r. uchwalonej przez Sejm Czteroletni (1788–1792). Wyniki tego spisu miały posłużyć do powzięcia uchwały w sprawie podatku przeznaczonego na pokrycie kosztów utrzymania stałej stutysięcznej armii. W spisie ujęto nie tylko liczbę ludności, ale także jej strukturę społeczno-zawodową. Chociaż spis ten, ze względu na jego charakter, nie objął stanów uprzywilejowanych, tj. szlachty i duchowieństwa, to jednak stał się podstawą szacunków obliczania zaludnienia Rzeczypospolitej końca XVIII w. przez dawnych i współczesnych historyków i statystyków.
Inicjatorem tych uchwał i autorem tabel statystycznych spisu 1789 r. i statystycznej metody wymiaru podatków na wojsko był poseł hrabia Fryderyk Józef Moszyński (1737–1818).
Dokumenty tego spisu to: wystąpienie posła F. J. Moszyńskiego na sesji sejmowej z 9 marca 1789 r., uzasadniające przeprowadzenie spisu, tekst Konstytucji z 22 czerwca 1789 r. pod nazwą „Lustracyja dymów i podanie ludności”, formularz „Tabella ludności spisu 1789 r.” oraz druk pn. „Okazanie proporcyi między województwami, miast, wsiów, dymów i podatków...”, będący wynikami spisu ludności.
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
